Меѓународниот симпозиум со наслов Традиција во комуникациите и во духовната култура на Југоисточна Европа (право, економија, природни науки, уметност, литература, јазик) / Tradition dans la communication et dans la culture spirituelle de l’Europe du Sud-Est (droit, économie, sciences naturelles, art, littérature, langue) / Tradition in communication and in the spiritual culture of Southeast Europe (Law, Economics, Natural Sciences, Art, Literature, Language) се одржа во Охрид од 5 до 8 септември 2018 во организација на Македонскиот национален комитет на AIESEE при МАНУ, а во закрила на Меѓународната асоцијација за студии на Југоисточна Европа при UNESCO. Активностите на оваа значајна Меѓународна асоцијација, се спроведуваат преку Конгресите на секои четири години, како и симпозиумите меѓу конгресите, и во објавување на трудовите и други видови соработка. Република Македонија речиси од самите почетоци преку својот Национален комитет, кој дејствува при МАНУ, учествувала со свои претставници на сите конгреси и симпозиуми. Со одлука на раководството на Асоцијацијата на Конгресот во Софија септември 2015 година, за прв пат од постоењето на оваа најзначајна асоцијација за студии на Југоисточна Европа, Македонскиот комитет е организатор на еден симпозиум. Темата на Охридскиот симпозиум имаше за цел да ги покаже културолошките, јазичните и економските релации кои со векови се случуваат меѓу народите на територијата на Балканот. Одржувањето на овој значаен собир е од пошироко научно, културно и политичко значење за Република Македонија. Овој собир делува и интегративно на нашите научни институции кога е во прашање македонската проблематика од областа на науката и културата во европски контекст.
На научниот собир во Охрид со свои еминентни научни претставници, покрај највисокото раководство на Асоцијацијата, учествува Комитетите од речиси сите балкански земји (Македонија, Бугарија, Албанија, Србија, Хрватска,), и некои од европските и светските (Полска, Романија, Италија, Молдавија, Турција, Америка). Колегите од Грчкиот комитет беа заинтересирани за настанот, но не испратија свој претставник. Собирот го отвори Претседателот на МАНУ, акад. Таки Фити, а поздравни говори одржаа и Претседателот на Асоцијацијата, проф. Александар Костов, Генералниот секретар на Асоцијацијата, акад. Разван Теодореску, Претседателот на Националниот комитет, акад. Вера Битракова Грозданова, како и Заменик министерот за образование и наука, проф. Петар Атанасов. Во рамките на седумте работни сесии во двата работни дена (6 и 7 Септември) беа презентирани следните излагања:
Dragi Mitrevski (Institute of Art History and Archaeology Faculty of Philosophy Ss. Cyril and Methodius University, Skopje) – The Troada and the Central Balkan populations
Razvan Theodorescu (Académie des sciences de Roumanie) – La tradition étatique des Pays Roumains en relation avec les Balkans
Vera Bitrakova Grozdanova (Macedonian Academy of Sciences and Arts) – Demitsa en tant que chercheur de l’héritage antique
Vanya Lozanova-Stantcheva (Institute for Balkan Studies & Centre of Thracology Bulgarian Academy of Sciences) – Sacral infrastructure and communications in southwestern Thrace in the 5th century BC
Kamen D. Dimitrov (Institute for Balkan Studies with Center for Thracology Bulgarian Academy of Sciences) – Thrace and Macedonia in the Early Hellenistic Age 340 – 270 BC. Interactions in Politics, Economy and Religion
Aleksandra Nikoloska (Macedonian Academy of Sciences and Arts) – Religious communications through Via Egnatia in Roman times
Anita Paolicchi (University of Florence) – Elements of continuity and discontinuity in the Orthodox liturgical vessels of Southeast Europe
Olimpia Dragouni (Institut für Slawistik Philosophische Fakultät II Humboldt Universität zu Berlin) – The animal sacrifice (kurban) in Christian and Islamic religious texts from the Balkans as means of inter-faith communication and division
Vitomir Mitevski (Macedonian Academy of Sciences and Arts) – Byzantine epic poem on Digenes Akritas and epic cycle on King Marko
Snežana Vukadinović (Department of History Faculty of Philosophy, Novi Sad) – On the holy names of the two heroes: Heracles and Marko Kraljević
Luan Starova (Macedonian Academy of Sciences and Arts) – Eqrem – bej Vlora et la question macédonienne
Dragi Gjeorgiev (Institute of National History Skopje), Eyüp Kul (Department of History Faculty of Science and Literature, Recep Tayyip Erdoğan University, Rize) – The Derbendcis in the Province of Rumeli (In the Beginning of the 18th Century)
Nicolae Razvan Mitu (University of Craiova) – The Role of Mustafa Kemal in the Unification of the Turkish National Resistance at the End of WWI
Emilija Crvenkovska (Ss. Cyril and Methodius University in Skopje Faculty of Philology “Blazhe Koneski”) – Church Slavonic Literacy as Communication between East and West: Western Influence in Church Slavonic Literacy at the Balkans
Maja Jakimovska-Toshic (Institute of Macedonian Literature Ss. Cyril and Methodius University, Skopje) – Cultural interactions in the South Slavic medieval fiction texts
Aleksandra Gjurkova (Institute of Macedonian Language “Krste Misirkov” Ss. Cyril and Methodius University, Skopje) – Language borrowing and dialect elements in the discourse of Grigor Prlicev
Evalda Paci (Akademia e Studimeve Albanologjike Tiranë) – Les anciens textes albanais, témoignage d’une particulière tradition écrite littéraire
Zuzana Topolinjska, Marjan Markovikj (Macedonian Academy of Sciences and Arts) – The impact of multilingual environment on the semantic and formal structure of the languages in contact
Stanislava-Stasha Tofoska (Faculty of Philology “Blazhe Koneski”, University of Ss. Cyril and Methodius) – Similarities and differences in semantic derivation with prefixes in the Slavic languages of Southeast Europe (tradition versus individual development)
Tatjana Krizman Malev (Regional Institute for History of the Liberation movement of Friuli Venezia Guilia, Trieste) – La tradition de la communication orale et écrite contre le role traditionnel de la femme dans les Balkans: la production littéraire et l’engagement personnel de Dragojla Jarnević (1812-1875) et de Marija Jurić Zagorka (1873-1957)
Taki Fiti, Marica Antovska (Macedonian Academy of Sciences and Arts) – Information as an essential resource in the Economy
Biljana Ristovska – Josifovska (Institute of National History Ss. Cyril and Methodius University, Skopje) – On the road of one migration of Macedonians towards Bulgaria in the late 19th century
Katica Kjulavkova (Macedonian Academy of Sciences and Arts) – Grotesque Vision of the World in the context of contemporary Balkan Short Stories (Macedonian and Bulgarian)
Elizabeta Sheleva (Faculty of Philology “Blaze Koneski”, University of Ss. Cyril and Methodius) – Balkanism as Imagological Category in South – East European Literatures
Некои од пријавените учесници на Симпозиумот кои не успеаа да присуствуваат, а беа вклучени во програмата, своите трудови ќе ги пратат за печат. Тоа се следите:
Elica Maneva (Institute of Art History and Archaeology Faculty of Philosophy Ss. Cyril and Methodius University, Skopje) – Influences byzantines dans la production de bijoux et d’artefacts de la région de Skopje
Danja Hobdari (Kolegji Universitar i Biznesit, Tiranë) – Corporativo corpus iuris: la règlementation juridique des sociétés du XVIII-ème siècle à Voskopoja
Victor A. Friedman (University of Chicago, La Trobe University, Macedonian Academy of Sciences and Arts) – Spiritual Balkanisms: Language Contact and Traditional Culture in Southeastern Europe
Yordanka Bibina, Mariyana Stamova (Institute of Balkan Studies & Centre of Thracology, Bulgarian Academy of Sciences) – Dynamics of the Migration Processes in the Balkans in the 20th Century (Focus on Turkey and Macedonia)
Emil Dragnev (Université d’Etat de Moldavie) – Ohrid, Moldavie et Russie de Moscou, les nouveaux contextes des liaisons artistiques après la chute du Constantinople
Florin Țurcanu (Institut d’Etudes Sud-Est Européennes de Bucarest) – Cioran l’iconoclaste et la culture roumaine de l’entre-deux-guerres
Natasha Avramovska (Institute of Macedonian Literature, Ss. Cyril and Methodius University, Skopje) – Orality in the Contemporary East European Literatures
Jasmina Mojsieva-Guševa (Institute of Macedonian Literature Ss. Cyril and Methodius University, Skopje) – Intercultural dialogue as a base for better communications in southeast Europe
Последниот ден на собирот, 8 септември, беше организирана посета на манастирот Св. Наум каде учесниците ги поздрави Митрополит Дебарско–кичевски г. Тимотеј.
Значајно е да се истакне дека овој собир претставува непроценлив придонес во доменот на нашите цели за укажување на постоењето на балканската соработка, европската интеграција, афирмацијата на позитивни прашања од областа на идентитетот и поволната слика на нашата земја. Треба да се истакне дека одржувањето на овој Симпозиум во Република Македонија е плод на залагањето на повеќе генерации на научници и членови на раководствата на Македонскиот комитет на Меѓународната асоцијација за студии на Југоисточна Европа. Целта на Симпозиумот, меѓу другото, беше на балканските цивилизациски простори, меѓу кои македонските се од посебно значење, да се разгледуваат низ научна оптика значајните културни, уметнички и воопшто цивилизациски вредности и во европски контекст. Важно е и да се напомене дека трудовите од собирот ќе бидат отпечатени во зборник на трудови како издание на МАНУ.
